Hình thành và phát triển của Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III

Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III được thành lập theo Quyết định số số 538/QĐ/TCCB-LĐ ngày 13 tháng 3 năm 1997 của địa Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải, là cơ quan trực thuộc Cục Đường sông Việt Nam (từ Tháng 7/2011, Cục Đường sông Việt Nam đổi tên thành Cục đường thủy nội địa Vệt Nam).

Dựa vào đặc điểm tình hình hoạt động của đơn vị, quá trình hình thành và phát triển của Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III có thể được chia làm 4 giai đoạn chính:

Giai đoạn 1: Từ năm 1997 đến năm 2001

Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III có quyết định thành lập từ tháng 3 năm 1997, chính thức hoạt động từ tháng 11/1997. Giai đoạn này, đơn vị thực hiện nhiệm vụ chính là kiểm tra làm thủ tục cho phương tiện thủy ra, vào cảng bến. Lúc này Cảng vụ Đường thủy nội địa chưa có chức năng kiểm tra xử lý vi phạm hành chính, chưa được giao chức năng cấp phép bến thủy nội địa. Địa bàn quản lý của đơn vị lúc này trải dài từ miền Đông đến hết miền Tây Nam Bộ, Đại diện Cảng vụ Đường thủy nội địa trực thuộc xa nhất là tại Kiên Lương – Kiên Giang cách văn phòng chính trên 400 km

Những ngày đầu mới thành lập, cơ sở vật chất chưa có, đơn vị phải đi thuê trụ sở chính, văn phòng các Đại diện Cảng vụ trực thuộc và đội ngũ cán bộ, nhân viên, từ ban đầu là 18 cán bộ khung ban đầu, tổ chức bộ máy đơn vị từng bước được kiện toàn bộ máy văn phòng và triển khai hoạt động các Đại diện từ thành phố Hồ Chí Minh, tỉnh miền Đông và Tây Nam bộ.

Giai đoạn 2: Từ năm 2001 đến năm 2013

Đến năm 2001, Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực IV ra đời quản lý cảng bến phía Nam sông Tiền; Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III bàn giao sang Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực IV các Đại diện Cần Thơ, Thốt Nốt, Rạch Giá, Kiên Lương. Địa bàn quản lý của đơn vị là các tuyến sông, kênh Trung ương khu vực phía bắc sông Tiền và giữ nguyên cho đến ngày nay.

Giai đoạn này là giai đoạn phát triển của Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III, Cảng vụ Đường thủy nội địa được giao thêm chức năng xử phạt vi phạm hành chính, cấp phép bến thuỷ nội địa và giai đoàn Đơn vị mở rộng thành lập các Đại diện, đặc biệt trong giai đoạn này, Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III đã tiến hành đầu tư xây dựng các trụ sở văn phòng gồm Văn phòng chính và 7 văn phòng Đại diện.

Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III thực hiện bàn giao quản lý các cảng bến trên tuyến sông Cần Giuộc, kênh Tẻ, kênh Đôi, sông Chợ Đệm Bến Lức về cho TP.Hồ Chí Minh quản lý theo ủy quyền của Bộ giao thông vận tải.

Giai đoạn 3: Từ năm 2013 đến ngày 24/5/2025

Giai đoạn này, Luật Giao thông ĐTNĐ được sửa đổi, bổ sung là công cụ pháp lý quan trọng cho hoạt động của Cảng vụ Đường thủy nội địa. Tiếp theo đó là các văn bản quy phạm pháp luật như Thông tư 50 về quản lý hoạt động cảng bến (hiện nay là Nghị định 08/2021/NĐ-CP và các Nghị định sửa đổi, bổ sung), Nghị định 139 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường thủy nội địa, Thông tư 26 quy định về trang phục Cảng vụ Đường thủy nội địa … càng khẳng định vai trò, vị thế của Cảng vụ Đường thủy nội địa.

Trong giai đoạn này, Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III bàn giao các cảng bến trên tuyến sông Sài Gòn về cho TP.Hồ Chí Minh quản lý, giao tuyến luồng Đường thủy nội địa trên sông Đồng Nai từ ngã 3 rạch Ông Nhiêu về hạ lưu cầu Đồng Nai về Cục Hàng hải Việt Nam.

Giai đoạn 4: Từ ngày 25/3/2025

Thực hiện chủ trương của Bộ Xây dựng, Cục Hàng hải Việt Nam và Cục Đường thủy nội địa Việt Nam sáp nhập thành Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam, Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III chính thực trực thuộc Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam theo Quyết định 270/QĐ-BXD ngày 13/3/2025 và tiến hành sắp xếp lại Bộ máy của Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III, bàn giao 5 Đại diện, nhận 1 Đại diện Cảng vụ Hàng hải Mỹ Tho.

Cảng vụ Đường thủy nội địa khu vực III chính thực hoạt động từ ngày 25/3/2025 với bộ máy và cơ cấu tổ chức mới gồm Ban giám đốc, 4 phòng nghiệp vụ và 8 Đại diện Cảng vụ trực thuộc, thực hiện chức năng quản lý Nhà nước về Hàng hải và Đường thủy nội địa.